Gmina Zbójno
Wójt: Katarzyna Kukielska
Zbójno 178 A, 87-645 Zbójno
tel.: 54 280 19 21, 54 280 19 84
e-mail: http://bip@zbojno.pl
strona www: http://zbojno.pl
POŁOŻENIE
Gmina Zbójno leży na historycznej ziemi dobrzyńskiej. Należy do powiatu golubsko-dobrzyńskiego. To gmina typowo rolnicza o obszarze 8,4 tys. ha. Obecnie gminę z siedzibą w Zbójnie tworzy 16 sołectw. Liczba mieszkańców wynosi powyżej 4 300 osób.
HISTORIA
Zbójno położone jest na historycznej ziemi dobrzyńskiej, której formalne wydzielenie nastąpiło w latach 1288-1290. Miejscowość nierozerwalnie związana jest więc z dziejami ziemi dobrzyńskiej. Pierwsza zachowana pisemna wzmianka o Zbójnie pojawiła się w dokumencie z 1363 roku, w którym wymieniony jest „Jacus de Zboyno”.
W XVII i pierwszej połowie XVIII wieku Zbójno było własnością szlachecką i pozostawało w posiadaniu rodu Zboińskich, którzy od XVI wieku używali herbu Ogończyk. W 1789 r. właścicielem wsi był Piotr Sumiński. Był on panem na wielu włościach. Według danych z 1789 roku, należały do niego Zbójno, Zbójenko, Piotrowo kolonia, Frankowo, Rudusk, a także Wielgie, Ciepień i Sokołowo w powiecie rypińskim.
Kolejnym właścicielem Zbójna był Antoni Ignacy Sumiński, postać znana i ważna w środowisku ziemiańskim ziemi dobrzyńskiej. W czasach Księstwa Warszawskiego był członkiem Rady Stanu. Wchodził w skład izby administracyjnej departamentu płockiego w Królestwie Polskim. Pełnił urząd Dyrektora Generalnego Poczt i Policji, a w jego majątku w Zbójnie mieścił się urząd pocztowy. Był odznaczony Orderem Świętego Stanisława I klasy i Orderem Świętego Włodzimierza. Kolejny właściciel Zbójna Artur Sumiński wziął udział w powstaniu styczniowym i dobra Zbójno, po upadku insurekcji zostały mu skonfiskowane.
W 1874 roku właścicielem Zbójna został Henryk Dzierżanowski, a po jego śmierci w 1917 r. jego syn Michał. Po wojnie prawny właściciel dóbr zbójeńskich powrócił do Zbójna, lecz władze komunistyczne rozparcelowały jego dobra.
Przedwojenną poprzedniczką gminy Zbójno była gmina Sokołowo, która powstała w 1867 roku w powiecie rypińskim w guberni płockiej. Siedzibą gminy Sokołowo było Zbójno. 24 października 1940 gminę Sokołowo zniesiono, przekształcając ją w gminę Zbójno.
POTENCJAŁ GOSPODARCZY
Obecnie gminę Zbójno zamieszkują przede wszystkim rodziny rolników. Dominuje produkcja typowo rolnicza, która obejmuje głównie uprawy zboża, buraków cukrowych, rzepaku i innych. W hodowli dominuje trzoda chlewna, bydło mleczne i mięsne.
Pewnym atutem gminy Zbójno jest brak przemysłu. Powietrze i woda są bardzo czyste, jak rzadko gdzie w innych rejonach Polski.
ATRAKCJE TURYSTYCZNE
O atrakcyjności turystycznej gminy Zbójno, decyduje wiele bogactw jej krajobrazu i środowiska przyrodniczego. Centralna i wschodnia część gminy położona jest w obrębie Obszaru Chronionego Krajobrazu "Drumliny Zbójeńskie". Obiektem ochrony są tu unikalne formy morfologiczne, zwane drumlinami - dominujące elementy krajobrazu tej części Wysoczyzny Dobrzyńskiej. Jest to, zespół pagórków o owalnych poziomych zarysach i zaokrąglonych opływowych kształtach, wydłużonych z kierunkiem ruchu lodowca. Utworzyły się one pod lodowcem w wyniku działalności erozyjnej zarówno samego lodowca, jak i jego wód.
Gmina Zbójno jest wyjątkowa pod względem m.in. ilości jezior. Zajmują one w sumie obszar ok. 230 ha, co stanowi 2,71 proc. powierzchni całej gminy. Tym samym należy do gmin o najwyższym wskaźniku jeziorności w skali całego województwa kujawsko-pomorskiego. Największym jeziorem w Gminie Zbójno jest Jezioro Wielickie o powierzchni 78,33 ha. Jezioro to jest także najgłębszym jeziorem w województwie - wynosi ona 47 metrów. Drugą lokatę w gminie pod względem wielkości ma Jezioro Ruduskie - 52,20 ha. Trzecie jest Jezioro Działyńskie, które zajmuje 34,91 ha. Kolejne to: Jezioro Sicieńskie – 24,33 ha, Jezioro Ciepieńskie - 13,15 ha, Jezioro Zbójeńskie - 12,91 ha i Jezioro Klonowskie - 10,33 ha.
Unikalny charakter gminy Zbójno odnaleźć można w tutejszych osobliwościach przyrodniczych jak np. grodzisko w Rużu i w Podolinie.
Na terenie gminy Zbójno zachował się kompleks pałacowo-parkowy w Zbójnie, wpisany do rejestru zabytków. Pałac w Zbójnie został wzniesiony w latach 1850-60 według projektu Henryka Marconiego - jednego z najlepszych polskich (pochodzenia włoskiego) architektów połowy XIX wieku. W ostatnich latach budynek pałacu przeszedł gruntowny remont, wymieniono dach, stolarkę okienną i drzwiową, wykonano nowa elewację oraz podjazd.
Perłą turystyczną Gminy Zbójno jest zespół klasztorno-parkowy w Oborach. Klasztor i kościół były tu wznoszone etapami w latach 1642, 1694, 1746-1753. Magnesem przyciągającym pielgrzymów od setek lat jest cudowna pieta - rzeźba z przełomu XIV i XV wieku wykonana z drewna lipowego, przedstawiająca Maryje. Rozgłos piecie dały informacje o jej cudownych właściwościach uzdrawiających. Chlubą kościoła w Oborach są liczne zabytkowe ołtarze. Prawdziwą atrakcja dla przybyłych pielgrzymów jest także mieszcząca się przy klasztorze kaplica „Opatrzności Bożej”. Poniżej klasztoru, w plenerze zlokalizowane są stacje Kalwarii Oborskiej z figurami naturalnych rozmiarów ustawionymi na kamiennych postumentach. Niedaleko kościoła w Oborach, na wzgórzu zwanym Grodziskiem znajduje się cmentarz. Na jego szczycie usytuowana jest zabytkowa kaplica pod wezwaniem Krzyża św. zbudowana w 1686 r. Wiodą do niej schody ułożone z polnych kamieni.