Gmina Chełmża

Wójt: Bartosz Szprenglewski
ul. Wodna 2, 87-140 Chełmża
tel.: 56 675 60 76 lub 77 wew. 31 lub 32
e-mail: http://info@gminachelmza.pl
strona www: http://gminachelmza.pl

POŁOŻENIE

Gmina wiejska Chełmża położona jest w północno-zachodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, w powiecie toruńskim, w obrębie Kotliny Toruńskiej. Ma 178,72 km kw powierzchni, liczy ok. 9700 mieszkańców, 28 sołectw i 34 miejscowości. Graniczy z miastem Chełmża oraz gminami: Kijewo Królewskie, Kowalewo Pomorskie, Lisewo, Łubianka, Łysomice, Papowo Biskupie, Płużnica, Ryńsk. Gmina leży na równinnej wysoczyźnie morenowej, z dominacją gleb brunatnych i płowych, co czyni ją obszarem o wysokiej przydatności rolniczej. Znajdują się tu także lasy, jeziora i tereny rekreacyjne, w tym Jezioro Chełmżyńskie.

HISTORIA

Pierwsze ślady obecności człowieka na tych terenach pochodzą z epoki kamienia. W okolicach dzisiejszej Chełmży odkryto pozostałości osad kultury świderskiej, ceramiki wstęgowej rytej, a także kultury łużyckiej i wielbarskiej. W okresie wczesnego średniowiecza ziemię chełmińską zamieszkiwały plemiona słowiańskie, głównie Goplanie, którzy zajmowali się rolnictwem, rybołówstwem i handlem.

W XII i XIII wieku ziemia chełmińska była terenem licznych najazdów pruskich. W 1228 roku książę Konrad Mazowiecki sprowadził na te tereny Zakon Krzyżacki, który miał chronić granice Mazowsza i prowadzić chrystianizację Prusów. Wkrótce potem powstała diecezja chełmińska, a jej siedzibą została Chełmża. Wraz z rozwojem miasta rozwijały się również okoliczne wsie, które dziś tworzą gminę wiejską.

W okresie panowania Zakonu Krzyżackiego wiele miejscowości w gminie zyskało znaczenie gospodarcze i religijne. Powstawały kościoły, dwory i folwarki. Po wojnie trzynastoletniej (1454–1466) ziemia chełmińska została włączona do Królestwa Polskiego. W kolejnych wiekach region ten przeżywał zarówno okresy rozkwitu, jak i zniszczeń – m.in. podczas wojen szwedzkich i zaborów.

W XIX wieku, pod panowaniem pruskim, nastąpiła germanizacja i zmiany własnościowe, ale jednocześnie rozwijało się rolnictwo i infrastruktura. Po odzyskaniu niepodległości w 1920 roku gmina wróciła do Polski. W czasie II wojny światowej wiele miejscowości gminy było miejscem represji i wysiedleń.

Dziś gmina Chełmża to nowoczesny obszar wiejski, który łączy tradycję z rozwojem. Znajdują się tu liczne zabytki, m.in. gotyckie kościoły w Dźwierznie, Grzywnie, Kiełbasinie i Nawrze, a także zespoły pałacowe w Pluskowęsach i Kończewicach.

POTENCJAŁ GOSPODARCZY

Podstawą gospodarki gminy jest rolnictwo. Na jej terenie znajduje się wiele nowoczesnych gospodarstw, które prowadzą produkcję roślinną i zwierzęcą na wysokim poziomie. Gmina słynie z wysokiej kultury rolnej, a lokalni rolnicy korzystają z nowoczesnych technologii i unijnych programów wsparcia. Użytki rolne stanowią aż proc powierzchni, a użytki leśne - 1. Gmina zajmuje 14,53 proc. powierzchni powiatu.

W ramach Strategii Rozwoju Gminy Chełmża na lata 2015–2025, władze samorządowe postawiły na rozwój infrastruktury technicznej (drogi, wodociągi, kanalizacja), wspieranie przedsiębiorczości lokalnej, ochronę środowiska i rozwój turystyki wiejskiej, poprawę jakości życia mieszkańców poprzez inwestycje w edukację, kulturę i sport.

Gmina korzysta z funduszy unijnych i krajowych, co pozwala na realizację projektów infrastrukturalnych i społecznych. Jej atutem jest bliskość do Torunia i dogodne połączenia komunikacyjne, co sprzyja rozwojowi usług, handlu i logistyki. Gmina staje się atrakcyjnym miejscem dla osób szukających spokojnego miejsca do życia, a jednocześnie dobrze skomunikowanego z większymi ośrodkami miejskimi. 

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

- Jezioro Chełmżyńskie – idealne miejsce do wypoczynku, kąpieli i sportów wodnych. W gminie znajduje się m.in. Ośrodek Zalesie – Plaża Główna w miejscowości Zalesie;.

- Rezerwat przyrody Las Piwnicki – piękny starodrzew z naturalnymi zbiorowiskami leśnymi, położony w pobliżu wsi Piwnice;

- Rezerwat Zbocza Płutowskie – malowniczy rezerwat przyrody w okolicach Starogrodu;

- Ruiny zamku krzyżackiego w Papowie Biskupim – pozostałości średniowiecznej warowni, malowniczo położone między jeziorami;

- Zamek Bierzgłowski – dawny zamek krzyżacki, obecnie centrum kultury, zlokalizowany w miejscowości Zamek;

- Kopiec „Ziemia Polaków” w Kończewicach – symboliczne miejsce pamięci narodowej; 

- Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie – interaktywne muzeum z warsztatami kaligrafii i druku;

- Szlaki rowerowe i piesze – gmina oferuje wiele tras prowadzących przez malownicze wsie, lasy i nad jeziorami.