Gmina Łysomice

Wójt: Piotr Kowal
ul. Warszawska 8, 87-148 Łysomice
tel.: 56 678 32 22
e-mail: http://sekretariat@lysomice.pl
strona www: http://lysomice.pl

POŁOŻENIE

Gmina Łysomice położona jest w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie ziemskim toruńskim, graniczy  z 200 tysięcznym miastem Toruniem od jego północnej strony. Powierzchnia administracyjna gminy wynosi  128 km² i obejmuje swoim zasięgiem 14 sołectw skupiających 23 miejscowości.  Zamieszkuje w niej 9941 mieszkańców (Ewidencja Ludności, 17.01.2019 r.). Jest bardzo dobrze usytuowana względem najważniejszych tras komunikacyjnych kraju – autostrady A1, drogi krajowej nr 91 Gdańsk – Toruń – Łódź, drogi krajowej nr 10 Szczecin – Warszawa i nr 52 Poznań - Olsztyn  oraz dróg wojewódzkich nr 552 i 553. Na terenie gminy zlokalizowany jest węzeł autostradowy „Turzno”, do którego budowane są lokalne drogi dojazdowe.  Dobrze rozwiniętą infrastrukturę komunikacyjną zapewniają także linie kolejowe (Toruń – Malbork).

HISTORIA

Dowody na istnienie pierwszych osadników na obecnym terenie Gminy Łysomice pochodzą już ze schyłkowego paleolitu, tj. ok. 10 tys.lat p.n.e. Przez kolejne lata, aż do przełomu ery archeologia dokonywała coraz to nowych odkryć,  a do najważniejszych z nich zaliczyć można odłupki kamienne oraz zbrojniki ze wspomnianego już paleolitu, a także kamienne topory związane z kulturą ceramiki wstęgowej, tj. ok. IV w p.n.e. Najważniejszego odkrycia archeologicznego dokonano na terenie Gostkowa  (ciałopalne groby, pochodzące z II lub III w naszej ery).

Pierwsze źródła pisane dotyczące miejscowości z terenu gminy pochodzą z okresu późnego średniowiecza, dokładnie z roku 1263. znajdujące się ówcześnie w Toruniu komturstwo krzyżackie w 1263 roku swoim zasięgiem obejmowało większość  miejscowości naszej Gminy, tj. Papowo, Gostkowo, Ostaszewo, Turzno i Tylice, które spełniały rolę wsi rycerskich, a także Lulkowo i Łysomice, stanowiące chłopskie wsie czynszowe. W następnych latach poszczególne miejscowości przechodziły kolejno w ręce polskich właścicieli. Wymienić należy kilku najbardziej znanych i zasłużonych: Donimirscy – właściciele Łysomic, Czarlińscy – właściciele Zakrzewka, Lipińscy, Kenzerowie – właściciele Lipniczek, Czapscy – właściciele Gostkowa oraz Działowscy i Zboińscy – właściciele Turzna.

W latach 1772-1795 na skutek rozbiorów, region dostaje się pod panowanie pruskie, gdzie pozostaje do roku 1914 (rozpoczęcie I wojny Światowej).

Lata międzywojenne to ciężki okres dla rozwoju wsi z powodu światowego kryzysu gospodarczego, jaki dosięgnął także  Polskę. Osadnictwo wiejskie pozostawało w stagnacji, o czym świadczy choćby fakt, że majątki naszych właścicieli ziemskich uległy zdecydowanemu zminimalizowaniu. W tym czasie podupadły największe dworki gminne: Łysomice, Turzno, Lipniczki.

Podczas, gdy region podnosił się z recesji, na Polskę spadła kolejna katastrofa w postaci II Wojny Światowej. Na tereny okolicznych wsi Niemcy wkroczyli 6.IX.1939 r. Po raz kolejny, tym razem doszczętnie, ograbione zostały majątki ziemskie, największe straty poniosła jednak ludność cywilna. W trakcie wojny hitlerowcy wymordowali ok. 100 osób z naszej gminy, liczba deportowanych do obozów zagłady lub obozów pracy nie jest bliżej określona.

Po wojnie Gmina Łysomice powstała w wyniku połączenia gromady Lulkowo oraz gromady Turzno. Początkowo siedziba władz gminnych mieściła się w Turznie, a w roku 1972 została przeniesiona do Łysomic.

POTENCJAŁ GOSPODARCZY                      

W strukturze gospodarczej gminy dominuje rolnictwo, stanowiące główne źródło dochodów i utrzymania ludności, chociaż coraz bardziej zaczyna być widoczna przedsiębiorczość.

W 2005 r. została utworzona w miejscowości Ostaszewo, Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna, skupiająca na swoim terenie wiele zakładów produkcyjnych. Obecnie są to m.in. U.M.C. Poland - Sharp sp. z o.o., Sohbi, Boryszew Tensho Poland, Apator, Kreis Pack, Katarzynki Akcesoria Meblowe. Oprócz nich prężnie działają także: Producent Opakowań Tekturowych „STEX” w Wytrębowicach, Salon samochodowy Mazda i  producent drzwi i okien przeciwpożarowych Alufire w Łysomicach, Boniek - Meble w Papowie Toruńskim, Tartak w Lulkowie i wiele innych. Na terenie Gminy Łysomice jest zarejestrowanych obecnie blisko 1000 podmiotów gospodarczych.

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Gmina Łysomice to miejsce z bogatą historią i licznymi zabytkami, idealne dla miłośników historii, architektury i aktywnego wypoczynku.

Pałace i dwory:

- Pałac w Lipniczkach z klasycystycznymi cechami i parkiem krajobrazowym z XIX wieku;

- Pałac w Lulkowie z końca XIX wieku wraz z parkiem i kaplicą Chrystusa Króla;

- Pałac Romantyczny w Turznie, dziś hotel, z XIX wieku, zaprojektowany przez Henryka Marconiego;

- Zespół dworsko-parkowy w Łysomicach z XIX wieku, z dworem i parkiem;

- Pałac w Ostaszewie z drugiej połowy XIX wieku z parkiem i kaplicą.

Zabytkowe kościoły:

- Kościół w Papowie Toruńskim z około 1300 roku, z cennymi gotyckimi i barokowymi elementami;

- Kościół w Gostkowie z bogatym wyposażeniem barokowym i gotyckim.

- Kościół w Świerczynkach to gotycki kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, pochodzący z przełomu XIII i XIV wieku -Kaplica grobowa rodziny von Wegner, wybudowana w 1891 roku na planie rotundy, obecnie pełni funkcję kaplicy rzymskokatolickiej pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, podległej parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Grzywnie. Kaplica jest neoklasycystyczna, ceglana, znajduje się w parku pałacowym i jest wpisana do rejestru zabytków

Przyroda i rekreacja:

- Parki krajobrazowe przy pałacach;

- Rezerwat Przyrody Las Piwnicki. (Rezerwat przyrody Las Piwnicki został utworzony zarządzeniem Ministra Leśnictwa  i Przemysłu Drzewnego z dnia 25 sierpnia 1956 roku. Pierwotnie powierzchnia rezerwatu wynosiła 25,83 ha. W roku 1981 została powiększona do 37,20 ha. Rezerwat obejmuje oddziały 55, 56 i częściowo 75, położone w leśnictwie Olek w Nadleśnictwie Dobrzejewice. Większość drzewostanów w Lesie Piwnickim posiada strukturę piętrową. Górne piętro tworzy sosna w wieku od 150 do 200 lat i dąb 250-300 letni.) -Szlaki turystyczne i ścieżki rowerowe, m.in. zielony szlak o długości 38 km;

- Trasy dla biegaczy i miłośników nordic walking z 300-letnimi dębami i 160-letnimi sosnami.

Obserwatorium Astronomiczne w Piwnicach

Na terenie naszej gminy, w rezerwacie Las Piwnicki znajduje się Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jest to  największy ośrodek astronomii obserwacyjnej w Polsce. Udostępnia do zwiedzania m.in. największy teleskop w Polsce, w pełni zmodernizowany- 90 cm zwierciadlany teleskop Schmidta- Cassedraina oraz historyczny astrograf  Drapera. W Katedrze radioastronomii zwiedza się m.in. dwa radioteleskopy: 15-m oraz największy w Polsce i w naszej części Europy- radioteleskop 32 m, o który Centrum Astronomii wzbogaciło się w 1994 roku.  Centrum Astronomii jest wyjątkowym i niepowtarzalnym miejscem, do którego zwiedzenia zachęcamy nie tylko miłośników gwiazd, ale wszystkich, którzy nigdy nie mieli możliwości być w podobnym miejscu.

Jezioro Kamionkowskie

Jezioro to położone jest na terenie naszej gminy i przynależy do sołectwa Kamionki Małe. Powierzchnia jeziora to 71,4 ha, maksymalna głębokość 15,0 m. Jest to doskonałe miejsce do rekreacji dla całych rodzin. Przyjeżdżają tu nie tylko rodziny z terenu naszej gminy ale z całego powiatu toruńskiego.  Dzięki rozwiniętej bazie gastronomicznej i noclegowej jest to idealne miejsce na kilkudniowy pobyt nad tym urokliwym jeziorem.