Gmina Miejska Nieszawa

Burmistrz: Beata Kinga Podlewska
ul. 3 Maja 2, 87-730 Nieszawa
tel.: 54 283 81 76
e-mail: http://um.nieszawa.pl
strona www: http://nieszawa.pl

POŁOŻENIE

Nieszawa to miasto w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim, położone na lewym brzegu Wisły w jej pradolinie, w połowie drogi między Włocławkiem i Toruniem. Leży na krańcach Kujaw. Ma powierzchnię 9,77 km kw. i jest jednocześnie gminą miejską. Liczy ok. 1800 mieszkańców.

HISTORIA

Obecne położenie jest już trzecim miejscem lokacji miasta. Pierwsza Nieszawa była zlokalizowana na lewym brzegu Wisły, tam, gdzie dzisiaj mieści się Mała Nieszawka. Osadę nadano w 1228 r. Krzyżakom, którzy zbudowali tam zamek i założyli komturię. Po klęsce pod Grunwaldem, w latach 1423-24 zostali zmuszeni do zburzenia zamku.

W 1424 roku za sprawą króla Władysława Jagiełły naprzeciwko Torunia powstała osada Nowa Nieszawa. Rok później uzyskała prawa miejskie i rozpoczęto budowę zamku dybowskiego. Nowa Nieszawa stanowiła dużą konkurencję dla Torunia w pośrednictwie handlowym. W efekcie, tuż po rozpoczęciu nowej wojny polsko-krzyżackiej w 1431 roku, została zdobyta i spalona przez toruńskich mieszczan i oddziały krzyżackiej. Po zakończeniu wojny w 1436 r. i osadę bardzo szybko odbudowano, ale konflikty toruńsko-nieszawskiego nie rozwiązano. Wskutek silniejszej pozycji torunian uzyskali oni w 1460 r od króla Kazimierza Jagiellończyka przywilej przeniesienia Nowej Nieszawy o 32 km w górę Wisły, w miejsce wsi Roskidalino. Proces ten zakończył się w 1462 roku.

Lokacja trzeciej Nieszawy nastąpiła na prawie chełmińskim. Gdy w 1466 roku Toruń znów zaczął dopominać się likwidacji "nowej" Nieszawy, ta w końcu skutecznie się temu przeciwstawiła i stała się silnym ośrodkiem gospodarczym.. Nieszawa przeciwstawiła się tym dążeniom, odparła ataki torunian, rozwinęła handel zbożowy i ostatecznie uzyskała możliwość spławu towarów Wisłą do Gdańska. Nieszawa stała się silnym centrum gospodarczym tego regionu. Jej okres świetności przypadł na pierwszą połowę XVII wieku. Funkcjonowały tu liczne spichrze, browary, młyny, przystań rzeczna, cegielnia, trzy kościoły czy bractwa cechowe. Okres prosperity zakończył potop szwedzki oraz zaraza z 1662 r. Później Nieszawa nigdy noie odzyskała już świetności. nawiedziła Pomyślny okres rozwoju Nieszawy przerwały wojny szwedzkie, które spowodowały jej gospodarczy upadek, przesądziły o dalszym losie miasta. Oprócz „potopu szwedzkiego” spustoszenia dopełniła zaraza w 1662 r. Nieszawa po klęskach, jakie ją dotknęły w drugiej połowie XVII w. nigdy już nie odzyskała dawnej świetności.

W wyniku II rozbioru Polski Nieszawa znalazła się w zaborze pruskim i trafiła do powiatu radziejowskiego w departamencie piotrkowskim. Ziemie te weszły w skład nowej prowincji Prusy Południowe. Pruscy urzędnicy opuścili miasto w 1806 roku. 

Kolejne ważne wydarzenia w historii Nieszawy, to przemarsze i postoje wojsk napoleońskich (1806-07) oraz ogromna powódź (1809). W 1815 r. Nieszawa została trafiła do obwodu kujawskiego w województwie mazowieckim, w 1845 roku do powiatu włocławskiego w guberni warszawskiej, w 1867 roku do powiatu radziejowskiego, którego siedzibę przeniesiono w 1871 do Nieszawy i zmieniono nazwę powiatu na nieszawski. Taki stan przetrwał do 1914 roku. Wówczas to rozwój Nieszawy zrujnował wybuch pierwszej wojny światowej. Trwało to przez cztery lata, Niemcy opuścili Nieszawę 12 września 1918 roku.

W 1932 roku przeniesiono siedzibę powiatu z Nieszawy do Aleksandrowa Kujawskiego. Niestety, siedem lat później nastąpił kolejny bardzo ciężki okres. Po rozpoczęciu II wojny światowej hitlerowcy rozstrzelali dziewięciu mieszkańców miasta, a wielu wywieźli na przymusowe roboty lub do obozów koncentracyjnych. Wyzwolenie spod niemieckiej niewoli nastąpiło 21 stycznia 1945 roku.

Obecnie Nieszawa jest gminą miejską i zarazem najmniejszą pod względem ludności gminą województwa kujawsko-pomorskiego.

POTENCJAŁ GOSPODARCZY

Bliskość dużych, znaczących ośrodków miejskich, w tym miasta stołecznego regionu Torunia, ośrodka regionalnego Włocławka, a także miasta uzdrowiskowego Ciechocinka; czyste środowisko; bliskość ważnych krajowych szlaków transportowych (autostrada A1 wraz z węzłem, DK91, linia kolejowa LK18); wysokie walory urbanistyczno-architektoniczne - zachowany układ urbanistyczny objęty opieką konserwatorską; wysokie walory przyrodnicze, w tym położenie nad rzeką Wisłą pozwalające na tworzenie atrakcyjnych przestrzeni publicznych; dostępność przestrzeni, wiele niezagospodarowanych terenów; dobre warunki prowadzenia działalności rolniczej - szczególnie ogrodnictwa (długie tradycje ogrodnicze); wysokie walory kulturowe i historyczne, w tym tradycje filmowe, rzemieślnicze; rządowe plany budowy zbiornika wodnego na rz. Wiśle; funkcjonujące stowarzyszenia i organizacje działające na rzecz rozwoju lokalnego

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

- Kościół Parafialny pw. św. Jadwigi Śląskiej;

- Plebania;

- Muzeum Stanisława Noakowskiego;

- Golgota Nieszawska;

- Pomnik Pojednania Polsko – Niemieckiego;

- Klasztor i Kościół Pofranciszkański;

- Dom Sióstr Serafitek;

- Nieszawski Prom.

Filmy kręcone w Nieszawie: https://nieszawa.pl/filmy-krecone-w-nieszawie/